چگونه از هارد دیسک خود نگهداری کنیم

بیشک هارد دیسک حساس ترین قطعه در کامپیوتر به شمار میرود و از اهمیت بالایی برخوردار است. هارد دیسک با اینکه جزء قطعات اصلی سیستم نیست اما به دلیل ذخیره سازی اطلاعات ارزش و جایگاهی به مراتب بیشتر نسبت به قطعات اصلی دارد. وقتی شما کامپیوتر خود را روشن میکنید از لحظه بوت سیستم عامل تا خاموش شدن کامپیوتر هارد دیسک فعال بوده و در تمامی فرآیندها نقش اصلی را ایفا میکند زیرا کار کامپیوتر پردازش اطلاعات است و اطلاعات جایی ذخیره نمیشود جز هارد دیسک در ضمن ساختار هارد دیسک حساسیت این قطعه را دوچندان مینماید. موتور هارد دیسک ها با سرعت بسیار بالایی میچرخد( ۵۴۰۰ دور در دقیقه تا ۹۰۰۰ دور در دقیقه) همچنین هد موجود در هارد دیسک با فاصله بسیار کمی در حد میکرون از دیسک پلاتر موجود در هارد قرار گرفته است که این خود حساسیت این قطعه را دوچندان مینماید.

در این مطلب قصد داریم چگونگی نگهداری از هارد دیسک که خود منجر به نگهداری و حفاظت از اطلاعات شما میشود را به طور کامل شرح دهیم.

۱- به شدت از تکان خوردن و ضربه دیدن هارد پرهیز کنید.

علت خرابی بیشتر هارد دیسک ها تکان خوردن و یا ضربه دیدن آنها میباشد هارد دیسک به علت سرعت بالایی که دارد و همچنین نزدیک بودن هد با دیسک پلاتر به شدت به تکان خوردن آن هم در هنگام کار حساس است زیرا تکان خوردن باعث برخورد هد با دیسک هارد و در نتیجه آسیب دیدن هر دوی آنها میشود لذا همواره احتیاط لازم را رعایت نمایید تا دچار عواقب جبران ناپذیر نشوید.

نزدیک بودن هد و دیسک هارد در این تصویر به خوبی نشان داده شده است

۲-حتما بر روی هارد دیسک خود فن مخصوص نصب نمایید.

بر روی همه هارد دیسک ها سمتی که برد آن قرار دارد ۴ عدد جای پیچ تعبیه شده است که برای نصب فن برروی آن کاربرد دارد شاید کم تر کسی این کار را انجام دهد اما بد نیست بدانید هارد دیسک به افزایش دما بسیار حساس بوده و آسیب های جدی به آن وارد میشود. با نصب یک فن که قیمت چندانی هم ندارد میتوانید دمای هارد خود را پایین نگه داشته و سلامت آن را تضمین نمایید. در یک تست در فصل تابستان که نوسط تیم فنی پی سی کوئست انجام شد اختلاف دمای دو هارد که بر روی یک سیستم نصب بودند وبروی یکی از آنها فن نصب شد حدود ۲۰ درجه سیلسیوس بود.

محل نصب فن بر روی هارد

انواع فن هارد دیسک

۳-هارد خود را درست و اصولی پارتیشن بندی کنید.

پارتیشن بندی هارد بسیار حائز اهمیت بوده و میتواند در نگهداری اطلاعات شما مؤثر باشد. بر خلاف تصور بسیاری از کاربران که هارد خود را به پارتیشن های زیادی تقسیم میکنند بهتر است تعداد پارتیشن ها کم باشد. در پارتیشن بندی حتما مقوله Primary وLogical را رعایت نمایید. تنها درایوی که لازم است Primary تعریف گردد درایو سیستم عامل  میباشد و مابقی درایوها را Logical تعریف نمایید. یکی از بهترین نرم افزار های مدیریت پارتیشن نرم افزار MiniTool Partition Wizard Home Edition میباشد که هم رایگان بوده و هم کارآمد میباشد. همچنین توصیه میشود که از فایل سیستم  NTFS استفاده نمایید که از سرعت بالاتری برخوردار است.

۴-اطلاعات خود را مدیریت و دسته بندی نمایید.

شاید اینطور به نظر برسد که هارد یک وسیله است و برایش فرقی نمیکند که اطلاعات به چه صورت در آن ذخیره میشوند اما مرتب بودن و دسته بندی اطلاعات در دراز مدت تاثیر مثبتی بر روی هارد دیسک داشته و عکس آن میتواند برای هارد مضر باشد این کار زمانی فایده خود را نشان میدهد که اطلاعاتتان از دست رفته باشد. به عنوان مثال اگر در یک درایو فقط فایل های موسیقی ذخیره شود بازیابی اطلاعات آن به مراتب راحت تر از حالتی است که شما هر نوع فایلی را درون درایو خود قرار داده باشید.

۵-فایل های بیهوده وفایل هایی که خیلی از آنها استفاده نمیکنید را از هارد دیسک خود پاک کنید.

شاید هارد دیسک های امروزی حجم بسیار بالایی داشته باشند و بتوان اطلاعات زیادی را در آن ذخیره نمود اما هارد دیسک کلیه اطلاعات موجود در خود را آدرس دهی میکند و همچنین بسیاری از برنامه ها مانند سرویس Index ویندوز برای دسترسی سریع تر به اطلاعات آنها را نشانه گذاری میکنند،لذا هرچه حجم اطلاعات بیشتر باشد انجام این عملیات بیشتر طول کشیده و سبب درگیر شدن هد با دیسک میشود پس بهتر است اطلاعاتی را که نیازی به آن ندارید بر روی CD و DVD ذخیره نموده و از هارد دیسک خود پاک نمایید. به عنوان مثال شما یک فیلم را پس از اینکه تماشا نمودید دیگر نیازی به آن ندارید و میتوانید آن را آرشیو نمایید.

۶-هارد دیسک خود را تفرق زدایی یا همان دفراگ (Defrag) نمایید.

حتما متوجه کند شدن سرعت کامپیوتر خود پس از گذشت مدت زمانی شده اید.  علت اصلی کند شدن سیستم در واقع کند شدن هارد دیسک شماست و علت اصلی آن به هم ریختگی اطلاعات است. زمانی که شما به طور مداوم با اطلاعات خود سرو کار دارید و آنها را پاک نموده،ویرایش میکنید و یا اطلاعات جدیدی را جایگزین میکنید سبب میشود که اطلاعات در سکتور های  هارد دیسک به صورت پراکنده ذخیره شوند و هرچه این پراکنگی بیشتر باشد هد هارد برای خواندن یک فایل و یا حتی کپی یک فایل باید زمان زیادی صرف نموده که این یعنی کند عمل کردن سیستم و درگیر شدن بیش از حد هد با دیسک که در دراز مدت سبب بروز بدسکتور  در هارد شده و میتواند باعث ازبین رفتن هارد دیسک و همچنین اطلاعات شما شود. بهترین کار برای جلوگیری از بروز این مشکل، تفرق زدایی یا دفراگ کردن هارد است که پیشنهاد میکنیم از نرم افزار قدرتمند Diskeeper استفاده نمایید. (توضیحات کامل در باره این برنامه را میتوانید اینجا مشاهده نمایید)

۷-اجازه دهید تا ویندوز هارد شما را اسکن نماید.

صفحه اسکن ویندوز

حتما برای شما هم پیش آمده  که هنگام بالا آمدن ویندوز با  صفحه اسکن دیسک مواجه شده اید متاسفانه بسیاری از کاربران این عملیات را لغو میکنند اما بد نیست بدانید که هر گاه اسکن دیسک ویندوز درایوی را اسکن مینماید حتما برای آن درایو مشکلی پیش آمده و یا در ساختار فایل ها و جداول پارتیشنی تغییراتی به وجود آمده که نیاز به اصلاح و ترمیم دارند پس اجازه دهید تا ویندوز به این مشکلات رسیدگی نماید.

توجه:چنانچه هر بار سیستم خود را روشن نموده و با صفحه اسکن ویندوز مواجه میشوید حتما نسبت به تهیه پشتیبان از اطلاعات خود اقدام نمایید.

۸-به کمک نرم افزار های مونیتورینگ هارد، سلامت هارد خود را بررسی نمایید.

شاید خیلی ها تصور کنند که هارد دیسک به طور ناگهانی خراب میشود اما به جز مواردی اندک،هارد دیسک یک پروسه ای را طی نموده و در واقع آرام آرام از بین میرود. عمر مفید هارد دیسک ها بین ۱۰۰۰۰ الی ۱۵۰۰۰ ساعت میباشد البته منظور این نیست کا هارد دیسک شما بعد از این زمان ازبین میرود و این بستگی به نگهداری شما دارد برای اینکه از مدت زمان کارکرد و همچنین وضعیت سلامت هارد دیسک خود مطلع شوید حتما از یک برنامه مونیتورینگ هارد بر روی سیستم خود استفاده نمایید این برنامه ها با بررسی لحظه ای هارد شما پیش از آنکه هارد دیسک شما آسیب جدی ببیند شما را از وضعیت آن مطلع نموده و شما میتوانید اقدامات لازم را انجام دهید. پیشنهاد ما به شما استفاده از نرم افزار HDD Inspector میباشد.

۹-از یک منبع تغذیه (Power) مناسب استفاده نمایید. 

یکی از عمده دلایل آسیب دیدن هارد دیسک ها منابع تغذیه نامناسب و غیر استاندارد میباشند. زمانی کامپیوتر وقطعات آن میتوانندعملکرد صحیح داشته باشند که برق یا همان تغذیه آنها به صورت استاندارد و پایدار تأمین شود. یکی از حساس ترین قطعات به نوع تغذیه هارد دیسک میباشد. برد هارد دیسک،موتور و هد آن توسط برق تغذیه میشوند و عدم تغذیه مناسب موجب اختلال در عملکرد آنها میشود و ممکن است صدمات جبران ناپذیری به هارد دیسک وارد شود.پس با پرداخت اندکی هزینه بیشتر یک منبع تغذیه مناسب برای سیستم خود تهیه نمایید.

 در پایان این نکته را یاد آور میشویم که شاید بتوان با پرداخت پول یک هارد دیسک نو را جایگزین هارد دیسک خراب نمود اما شاید با پرداخت هزینه های زیاد هم نتوان اطلاعات آن را بازگرداند.